Nida Öz’den Bir Deneme

CİDDİYET

Ciddiyet, ağırbaşlılık olarak geçmiş sözlüklere. Ağırbaşlılık ne demek peki? Tutum ve davranışları ölçülü, topluluk içinde davranmasını bilen, olgun kimse.

Anlamadım şimdi. Nedir bu „tutum ve davranış“ın ölcüleri?

Kafam karıştı. Bir bakalım „ölçü“ne demekmiş? Bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş olan birimlerden birine göre oranlayarak, ölçerek değerlendirme. Bir niceliği değerlendirmede, ölçmede kullanılan birim, ölçme birimi; örneğin metre, litre, kilogram vb. birer ölçüdür.
Peki elmayı tartabiliyor, kumaşı ölçebiliyoruz da bir kişinin ciddiyet denen davranışlarını nasıl ölçüp-tartacağız? Onun tutum ve davranışlarının „iyi ya da kötü“ olduğunu nasıl tespit edeceğiz? 

Nicelik nedir peki? Heee…. Azalıp çoğalabilen, sayılabilen ya da ölçülebilen bir şeyin durumu, özelliğiymiş.

Azalmak ne demek, çok ne demek, durum ne demek….

İki kişi arasındaki bir tartışmada “üzerime fazla gelme” diyen biri için “fazla” ne kadardır acaba? Birine ne kadar (kaç gram) acırsınız?

*
Evet dostlar, bu sorular uzar gider. İşte bu yüzdendir bu karmaşa. Bu anlaşamamazlık, bu yaşanan saçmalıklar.

Ben ciddiyet sözcüğünü karikatürize ettim. Siz de saygı, akıl, sevgi, sadakat, namus, örf, adet… gibi birkaç sözcüğü irdeleyin. Bakalım araştırmalarınızın sonucu ne olacak? Bakın bakalım sizin bildiğiniz kavramlarla örtüşüyor mu? Siz mi sözcüklere anlam verdiniz yoksa sözcükler mi sizi  şekillendirdi?

*Eğer ki bir şeyi tüm dünyanın kabul ettiği birimlerle ölçüp tartabiliyorsak onun enini, boyunu saptayabiliyoruz. Bunun dışında kalan her şey bir kavram karmaşası. Her şey çok göreceli. Örneğin “aşk” denen ruhsal değişime bir ölçü koyamıyoruz. Kim kimi daha fazla sever, kim yalancıktan aşık olur? Bu tür yaşanmışlıklara kendimiz karar vermek, ölçüleri kendimiz koymak zorunda kalıyoruz.

Keşke elma, armut gibi hisler de ölçülüp tartılabilseydi. Keşke hem önü, hem arkası açık sözcüklerin herkese göre değişen anlamları olmasaydı.

Ne dersiniz? İnsanlar o zaman daha (?) dürüst davranmak zorunda kalır mıydı?

Nida Öz/ 27 06 2021